Przejdź do treści

HHSA.pl

Strona główna » „Receptomaty” pod lupą. Nowe problemy spowodowane zmianą przepisów

„Receptomaty” pod lupą. Nowe problemy spowodowane zmianą przepisów

„Receptomaty” pod lupą. Nowe problemy spowodowane zmianą przepisów

Rzecznik Praw Pacjenta podjął zdecydowane działania wobec placówek oferujących recepty online, tzw. receptomaty. W 31 przypadkach stwierdzono naruszenia praw pacjentów, a najwięcej z nich dotyczyło wystawiania recept na medyczną marihuanę. W jednym z postępowań nałożono karę finansową w wysokości 234 tys. złotych. Kara ta została podtrzymana przez Wojewódzki Sąd Administracyjny, co świadczy o powadze sytuacji oraz determinacji organów nadzorczych w walce z nieprawidłowościami.

Co zmieniają nowe przepisy?

Od 7 listopada 2024 roku obowiązują zaktualizowane przepisy dotyczące wystawiania recept na leki zawierające środki odurzające i substancje psychotropowe, w tym medyczną marihuanę (gov.pl). Zgodnie z nowelizacją, lekarze mogą wystawiać takie recepty jedynie po osobistym zbadaniu pacjenta. Metody zdalne, takie jak teleporady czy wypełnianie ankiet online, zostały wykluczone jako podstawy do ordynowania tego rodzaju leków.

Głównym celem tych zmian jest zwiększenie bezpieczeństwa pacjentów. Lekarz musi osobiście ocenić stan zdrowia osoby ubiegającej się o receptę, aby upewnić się, że zastosowanie konkretnego preparatu jest medycznie uzasadnione. Bezpośredni kontakt z pacjentem pozwala także uniknąć ryzyka błędnej diagnozy czy niewłaściwego użycia substancji o wysokim potencjale uzależniającym.

Wśród 31 decyzji wydanych przez Rzecznika Praw Pacjenta, aż 22 dotyczyły nieprawidłowego wystawiania recept na medyczną marihuanę. W 12 przypadkach stwierdzono brak dostosowania się placówek do nowych regulacji prawnych.

Medyczna marihuana, jako lek zaliczany do substancji odurzających, podlega szczególnym ograniczeniom. Podobnie jak inne substancje tego typu – na przykład morfina, oksykodon czy fentanyl – może być przepisywana tylko po dokładnej ocenie medycznej przeprowadzonej podczas osobistej wizyty pacjenta w placówce medycznej.

Kary finansowe jako środek dyscyplinujący

Za naruszenie przepisów grożą wysokie kary finansowe. Maksymalna kwota, jaką może nałożyć Rzecznik Praw Pacjenta, wynosi aż 500 tys. złotych. Sankcje te mają na celu nie tylko ukaranie placówek, które ignorują nowe przepisy, ale również zmotywowanie ich do przestrzegania prawa w przyszłości.

Jednym z przykładów konsekwencji prawnych jest przypadek placówki, która została ukarana grzywną w wysokości 234 tys. złotych za niewykonanie decyzji Rzecznika. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie utrzymał tę decyzję, co potwierdza, że naruszenia w zakresie recept online nie będą tolerowane.

Nowelizacja przewiduje kilka wyjątków od zasady osobistego badania pacjenta. Dotyczą one przede wszystkim kontynuacji leczenia w ramach podstawowej opieki zdrowotnej. Jeśli lekarz zna stan zdrowia pacjenta na podstawie wcześniejszych konsultacji, może wystawić kolejną receptę bez konieczności ponownego badania. Wyjątek ten nie obejmuje jednak przypadków, w których leczenie dopiero się rozpoczyna.

W praktyce oznacza to, że pierwsza recepta na medyczną marihuanę czy inne substancje odurzające musi być poprzedzona wizytą w gabinecie lekarskim. Wszelkie próby obejścia tego wymogu, np. za pomocą teleporady, są niezgodne z obowiązującymi przepisami.

Co dalej z telemedycyną?

Receptomaty, które jeszcze niedawno cieszyły się rosnącą popularnością, teraz stają się powodem poważnych problemów prawnych dla ich operatorów. Wypełnianie ankiet online, choć wygodne dla pacjentów, nie zapewnia odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa medycznego.

Rzecznik Praw Pacjenta wskazuje, że tego rodzaju usługi często prowadzą do nieodpowiedzialnego stosowania leków. Pacjenci, którzy uzyskują recepty w oparciu o powierzchowne informacje, mogą być narażeni na poważne skutki uboczne lub ryzyko uzależnienia.

Mimo problemów związanych z receptomatami, telemedycyna jako całość ma ogromny potencjał. Współczesne technologie mogą znacząco usprawnić proces diagnostyki i leczenia, ale muszą być stosowane w zgodzie z przepisami prawa oraz zasadami etyki lekarskiej.

Rzecznik Praw Pacjenta przypomina, że każda placówka medyczna oferująca usługi online jest zobowiązana do przestrzegania nowych regulacji. W przeciwnym razie grożą jej wysokie kary finansowe, a także utrata zaufania pacjentów.

Regulacje wprowadzone w 2024 roku mają na celu uporządkowanie rynku telemedycyny i zapewnienie, że usługi świadczone w trybie zdalnym są bezpieczne i zgodne z najlepszymi standardami medycznymi. Przestrzeganie tych zasad leży w interesie zarówno pacjentów, jak i lekarzy, którzy mogą dzięki nim budować trwałe relacje oparte na zaufaniu i profesjonalizmie.

Oryginalny tekst: Katarzyna Mieczkowska dla redakcji Rynek Zdrowia: “SĄ KARY ZA „RECEPTOMATY”. NAJWIĘCEJ NIEPRAWIDŁOWOŚCI DOTYCZYŁO MARIHUANY“.