Debata wokół przyszłości konopi w Słowenii nabiera tempa po tym, jak w 2024 roku obywatele wyrazili zdecydowane poparcie dla legalizacji ich zastosowań. W odpowiedzi na wynik referendum oraz rosnące potrzeby pacjentów, słoweńscy parlamentarzyści przedstawili w kwietniu nowy projekt ustawy.
Propozycje zmian
17 kwietnia 2025 roku posłowie partii Gibanje Svoboda (Ruch Wolność) i Levica (Lewica) złożyli do parlamentu projekt ustawy regulującej uprawę, produkcję i obrót konopiami do celów medycznych i naukowych. Projekt ten był po części odpowiedzią na wyniki referendum z czerwca 2024 roku.
Projekt zakłada usunięcie z listy substancji nielegalnych:
- roślin konopi
- żywicy konopnej
- ekstraktów z konopi
Substancją kontrolowaną pozostanie THC, z wyjątkiem ściśle określonego użycia medycznego lub naukowego. Dla słoweńskiego portalu N1 swoją argumentację wprowadzanych zmian przedstawili reprezentanci partii Gibanje Svoboda:
“Naszym celem jest ochrona pacjentów i użytkowników konopi indyjskich przed niezweryfikowanymi produktami na czarnym rynku, umożliwienie nieprzerwanych dostaw medycznej marihuany dla pacjentów i zajęcie się obecnymi niedociągnięciami prawnymi w dziedzinie wykorzystania konopi indyjskich do celów medycznych i naukowych.”
Jest to zgodne z najpopularniejszymi argumentami ostatnich lat jeśli chodzi o benefity legalizacji marihuany – także medycznej. Wśród nich prawie zawsze wymieniane jest ograniczenie możliwości zarobkowych czarnego rynku, a także przekierowanie tych zysków na państwo. W tej sytuacji ustawodawstwo dodatkowo kierowało się także koniecznością zmian nieprecyzyjnych przepisów.
Referendum z 2024 roku
9 czerwca 2024 roku w Słowenii odbyło się referendum konsultacyjne, przeprowadzone równolegle z wyborami do Parlamentu Europejskiego. Obywatele głosowali nad czterema kwestiami, z czego dwie były bezpośrednio związane z rynkiem konopi. Pytania dotyczące marihuany brzmiały:
- Czy Słowenia powinna zezwolić na swoim terytorium na uprawę i dystrybucję marihuany medycznej?
- Czy Słowenia powinna zezwolić na swoim terytorium na uprawę i dystrybucję marihuany na cele rekreacyjne?
Warto zaznaczyć, że wyniki referendum nie były prawnie wiążące, jednak wiadomym było, że mogę one stanowić potencjalny sygnał dla ustawodawców, a tym samym wpłynąć na przyszłe decyzje legislacyjne w Słowenii. W referendum frekwencja wyniosła około 41,4%, co pozostaje w zgodności z oficjalnymi europejskimi danymi dotyczącymi frekwencji wyborów do Parlamentu Europejskiego w 2024 roku. Ta dla Słowenii wyniosła dokładnie 41,8%.
W przeprowadzonym referendum, zdecydowanie większe poparcie – 66,71% – zdobyła marihuana medyczna. Poparcie wprowadzenia do kraju tej formy terapii poparły na głosowaniu ponad 462 tysiące osób, natomiast przeciwko było niespełna 231 tysięcy uprawnionych do głosowania Słoweńców.
O wiele bardziej zaciętą rywalizację obserwować można było w kontekście legalizacji marihuany na użytek osobisty. Wprawdzie i w tym wypadku zwolennicy reformy przeważyli, jednak “wynik” wyniósł 51,57% do 48,43%. “Za” było więc 356 tysięcy obywateli, natomiast “przeciwko” – 335 tysięcy.
Szczegóły zmian
System konopi proponowany w Słowenii określony został przez ekspertów odpowiedzialnych za organizację konferencji ICBC w Berlinie mianem “najbardziej postępowego prawa dotyczącego medycznej marihuany w Europie”.
Składać na to mają się konkretne regulacje dotyczące medycznego suszu – konopie medyczne będą spełniać podobne standardy co inne leki, oraz dystrybuowane będą na standardową receptę lekarską – oraz sprecyzowane kompetencje poszczególnych instytucji w poszczególnych sprawach:
- Państwowa Agencja ds. Leków i Wyrobów Medycznych odpowiedzialna będzie za regulację i licencjonowanie produkcji i dystrybucji medycznej marihuany.
- Słoweńskie Ministerstwo Zdrowia będzie zajmowało się wydawaniem pozwoleń dotyczących użycia konopi na użytek badań naukowych.
Jak w większości krajów, które wprowadziły już system medycznej marihuany, szczególny nacisk położono na potrzeby pacjentów z poważnymi i przewlekłymi schorzeniami. Może to oznaczać, że pierwszymi pacjentami którzy otrzymają susz w Słowenii będą ci cierpiący na stwardnienie rozsiane, padaczkę lekooporną czy różnego rodzaju nowotwory.
Perspektywy na przyszłość
Projekt ma także przynieść Słowenii dodatkowe korzyści gospodarcze wynikające z możliwości powstania krajowego eksportu. Koalicja rządząca planuje również wprowadzenie do końca roku oddzielnych przepisów dotyczących ograniczonego użytku rekreacyjnego dla dorosłych – zgodnie z drugą, nieznacznie wygraną przez zwolenników reformy częścią referendum.
Warto zauważyć jednak, że już aktualna reforma dotycząca konopi na cele medyczne i naukowe zaczęła dzielić rządząca koalicję. Obecnie, spośród 90 miejsc w słoweńskim Parlamencie 41 zajmuje Gibanje Svoboda, natomiast Levica – 5. Koalicję dopełniają Socialni demokrati (partia socjaldemokratyczna) z 7 miejscami w parlamencie. Nie przez przypadek ta trzecia nie została wcześniej wspomniana: SD otwarcie krytykowała projekt wskazując na potencjalne niedociągnięcia które sprawiają, że partia nie poprze go. Do najważniejszych przytaczanych błędów należą:
- Brak umożliwienia produkcji kontraktowej słoweńskim rolnikom, nawet jeśli miałyby być to konopie o niskiej zawartości THC
- Brak wyeliminowania “nieproporcjonalnie wysokich kar” za nieautoryzowane użycie konopi do celów medycznych
- Brak wprowadzenia rozwiązań problemów dotyczących dostępności i rejestracji leków
Mimo wszystko, do przyjęcia ustawy wymagana jest parlamentarna większość. “Za” musi zagłosować więc co najmniej 46 parlamentarzystów, co oznacza że Gibanje Svoboda i Levica mogą przegłosować ustawę bez wsparcia drugiej siły koalicyjnej. Na chwilę obecną, projekt ustawy przeszedł już dwa pierwsze etapy (czytanie wstępne i komisję), jednak nie został jeszcze przegłosowany przez pełne Zgromadzenie Narodowe (DZ).
Aktualny stan projektu w słoweńskim dzienniku ustaw.
Źródła
- cereport.eu: Slovenia to legalize medical cannabis
- en.wikipedia.org: 2022 Slovenian parliamentary election
- en.wikipedia.org: 2024 Slovenian referendum
- leafie.co.uk: Slovenia sets out plans to legalise medical cannabis
- marijuanamoment.net: Lawmakers In Slovenia Unveil Proposal To Legalize Marijuana For Medical And Scientific Use
- newsweed.fr: La Slovénie s’oriente vers la légalisation du cannabis médical
- n1info.si: Razkrivamo, kaj piše v zakonu o konoplji
- n1info.si: Svoboda in Levica vložili zakon o medicinski konoplji. Zakaj zraven ni tudi SD?